غفار داورپناه ورنوسفادرانی، بنیانگذار سنگ بری نوین در ایران، در سن 92 سالگی در تهران در گذشت. داورپناه از پیشکسوتان صنعت سنگ بری ایران، در سال 1308 در سده اصفهان چشم به جهان گشود و به دلیل حرفه پدرش از کودکی به سنگ تراشی روی آورد. پدر وی دهقانزاده بود و در جوانی به ارتش ملحق شد وی به مدت 10 سال در ارتش فعالیت میکرد اما به دلیل سخت بودن امرار معاش استفعا داد و برای کار، سنگ بری را انتخاب کرد.
با شروع جنگ جهانی دوم و مشکلات اقتصادی آن زمان، داورپناه که 11 سال بیشتر نداشت، به همراه پدر، به اصفهان رفت و برای کمک به خانواده، به سنگ تراشی مشغول شد. وی در سال 1327 با اندک سرمایهای که پس انداز کرده بود، اولین کارگاه کوچک سنگ تراشی خود را راهاندازی کرد.
داورپناه در بخش از کتاب زندگی نامه خود، که به همت گروه ساخارا و آژیانه، جمع آوری شده بیان میکند: «سرمایه کاریام تمام شده بود و دیگر سنگی برای تراشیدن نداشتم. شخصی آمد و از خواب بیدارم کرد و گفت ما یک کار سنگ داریم بیا برویم و ببین آیا میتوانی کار را انجام بدهی؟»
این موضوع راه آشنایی داورپناه و مهندس سرداری شد. او که تحصیل کرده فرانسه بود توانست کمک زیادی برای پیشرفت به داورپناه بکند و به این ترتیب با پشتکاری که خودش داشت، مسیر جدیدی در زندگی داور پناه ایجاد شد. داورپناه عنوان میکند هر روز چیز تازهای از مهندس سرداری آموخته و وی انسان بسیار شریف و آموزندهای بود و تاکید داشت پشتیبانی او باعث پیشرفت داورپناه شد.
در سال 1337 داورپناه با تخصصی که پیدا کرده بود کارخانه سنگ بری پکا که بعدها به فاپکا تغییر نام داد را با کمک شرکای خود، تاسیس کرد و آن را تبدیل به یکی از قطبهای مهم از نظر معرفی تکنولوژی نوین در صنعت سنگ ایران تبدیل کرد و در این کار به مرحلهای رسید که توانست سنگ فراوری شده را به خارج از ایران صادر کند. از این رو به عنوان پدر تکنولوژی نوین سنگبری به شمار میآید.
کارخانه سنگبری خارا نیز توسط داورپناه در سال 1342 راه اندازی شد که به دلیل همکاری با بسیاری از معماران نامدار ایران، اهمیت زیادی داشت. استفاده از سنگ در دوره سلطنت رضا شاه بسیار محدود بود که در دهه 50 رونق بیشتری گرفت.
استاد غفار داور پناه در طی مسیر کاری خود 10 کارخانه سنگبری احداث نمود که آخرین آن سنگبری ساخارا در سال 1377 بود که این کارخانه در حال حاضر با نام ساخارا و آژیانه مشغول به فعالیت است. داور پناه به دنبال بدعت گذاری در صنعت سنگ، سنگ گرانیت را به بازار ایران عرضه کرد و اولین کسی بود که در ایران گرانیت را برش داد.
فعالیتهای صنعتی در آن دوره شکوفایی اقتصادی را برای داورپناه به همراه داشت. از این رو وی خانهای شخصی برای سکونت خانواده خود ساخت که به نقل از معماران زبردست ایران، یکی از شاهکارهای ما در سنگ به حساب میآید.
اما تجملات و ثروت داورپناه را در خود غرق نکرد و روحیه انسان دوستی وی را خاموش نکرد چرا که او همواره در کمکهای اقتصادی به همنوعان خود و کمک به سازمانهای خیریه پیش قدم بود.
مهمترین اثر به جامانده از وی برج آزادی در تهران است. داورپناه کار انتخاب سنگ، برش و اجرای آن را انجام داد و صنعت و هنر را در هم آمیخت و این برج دهههاست برای ایرانیان به یادگار مانده است.
وی علاوه بر فعالیت در پروژه میدان آزادی، در ساخت ساختمان وزارت کشور و چند پروژه مهم دیگر نیز همکاری داشت.
کتاب زندگینامه استاد غفار داورپناه که به همت گروه ساخارا و آژیانه منتشر شده در همین سایت برای دانلود موجود است.