مشهورترین معمار تاریخ آمریکا
فرانک لوید رایت درهشتم ژوئن 1867 در ریچلند سنتر چشم به جهان گشود. او مشهورترین معمار تاریخ آمریکا است، یک طراح داخلی و نویسنده آمریکایی که بیش از هزار بنا و سازمان طراحی و پانصد ساختمان را کامل کرده است. رایت در طول ۷۰ سال سبک خاص خود در معماری یعنی “معماری ارگانیک “، یک مدل جدید برای منازل مسکونی تحت عنوانPrairie House ، و طرح های شناخته شده ای مانند گوگنهام در نیویورک و خانه آبشار در پنسیلوانیا را توسعه داد.
فرانک لوید رایت بیش از هزار طرح معماری خلق کرد که بیش از 500 مورد از آنها به مرحله اجرا رسیدند. آثار او همچنان الهام‌بخش معماران و طراحان در سراسر جهان است و برخی از ساختمان‌هایش به عنوان آثار ملی و میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. رایت با تأکید بر اصول ارگانیک در معماری، ساختمان‌هایی طراحی کرد که با طبیعت هماهنگ و به زندگی ساکنین سازگار بودند.
رایت بیش از آنکه یک معمار باشد، یک منتقد اجتماعی بود، که به خاطر زندگی شخصی اش هم به اندازه مشارکت های معماری اش شناخته شده است. مراحل مختلف زندگی رایت را می توان همراه با قسمت های مختلف زندگی اش روایت کرد، همانگونه که در کتاب ” زندگی ساخته شده، بیوگرافی معماران” نوشته “آناتو زابال بسکو” و “خاویار مارکوس” آورد شده است. لیستی از جزئیات زندگی او برایتان فراهم آورده ایم تا نگاهی به زندگی مردی بیاندازید که بسیاری از پروژه های پایدار قرن بیستم اثر او هستند.
زندگینامه
رایت در 8 ژوئن 1867 در شهر ریشلند سنتر، ایالت ویسکانسین به دنیا آمد. او از دوران کودکی به دلیل والدینی که به هنر و فلسفه علاقه‌مند بودند، با مفاهیم و ارزش‌های فرهنگی و علمی آشنا شد. با وجود مشکلات مالی و خانوادگی، او علاقه و توانایی‌های خود را در زمینه هنر و معماری به خوبی نشان داد. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، او به دانشگاه ویسکانسین رفت، اما قبل از اتمام تحصیلاتش، تصمیم گرفت به شیکاگو برود و فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان یک معمار آغاز کند.
شروع به کار و ارتباط با لوئیس سالیوان
در سال 1887، فرانک لوید رایت به شیکاگو مهاجرت کرد و در دفتر معمار برجسته لوئیس سالیوان مشغول به کار شد. سالیوان که به عنوان “پدر آسمان‌خراش‌ها” و یک معمار بزرگ آمریکایی شناخته می‌شود، تأثیر عمیقی بر رایت گذاشت. او اعتقاد داشت که هر ساختمان باید با محیط اطراف خود هماهنگ و مناسب استفاده‌اش طراحی شود. این دیدگاه سالیوان، پایه‌ای شد که بعدها رایت آن را به عنوان اصول معماری ارگانیک توسعه داد.
رایت سرانجام در سال 1893 دفتر شخصی خود را تأسیس کرد و شروع به طراحی خانه‌های مسکونی به سبکی نوآورانه کرد. او به تدریج با ابداع سبک “خانه‌های دشت” (Prairie Houses) به شهرت رسید. این سبک، با خطوط افقی و پیوند نزدیک با طبیعت، ساختمان‌هایی ساده و با پیوندهای باز را شامل می‌شد که در هماهنگی کامل با محیط طبیعی قرار داشتند.
سبک معماری ارگانیک
یکی از مهم‌ترین اصولی که فرانک لوید رایت بر آن تأکید داشت، مفهوم “معماری ارگانیک” بود. این سبک به معنای طراحی ساختمان‌هایی است که با محیط اطراف خود در تعامل و هماهنگ باشند. او معتقد بود که یک ساختمان نباید تنها به عنوان یک سازه در محیط ظاهر شود، بلکه باید به شکلی طبیعی با چشم‌انداز پیرامون خود ترکیب شود و به نوعی ادامه طبیعت باشد.
رایت در این نوع معماری تلاش می‌کرد تا از مصالح طبیعی استفاده کند و فرم‌ها و خطوط ساختمان‌ها را با چشم‌انداز اطراف هماهنگ سازد. او این مفهوم را در بسیاری از آثارش به کار گرفت، به طوری که می‌توان آن را به عنوان یکی از ویژگی‌های بارز سبک او شناخت.
آثار برجسته فرانک لوید رایت
رایت در طول زندگی خود آثار بسیار برجسته‌ای خلق کرد که هر یک از آنها نشان‌دهنده نوعی از تفکر و ابتکار در معماری است. در ادامه، تعدادی از مهم‌ترین آثار او معرفی شده‌اند:
خانه آبشار (Fallingwater)
خانه آبشار، واقع در پنسلوانیا، یکی از برجسته‌ترین و معروف‌ترین آثار رایت است که به عنوان شاهکاری در معماری ارگانیک شناخته می‌شود. این خانه بر فراز یک آبشار ساخته شده و به گونه‌ای طراحی شده که با جریان آب و محیط طبیعی پیرامونش در هماهنگی کامل است.
رایت در این طراحی، از بتن، فولاد و سنگ طبیعی استفاده کرد و با به‌کارگیری تراس‌های بلند و خطوط افقی، خانه را به نحوی به طبیعت پیوند داد که گویی ساختمان به‌طور طبیعی از دل طبیعت به وجود آمده است. این اثر، که در سال 1937 ساخته شد، نمونه‌ای از دیدگاه ارگانیک رایت است و تا امروز یکی از مهم‌ترین و تحسین‌برانگیزترین آثار معماری جهان به شمار می‌آید.
موزه گوگنهایم (Guggenheim Museum)
موزه گوگنهایم در نیویورک، یکی از آخرین و مشهورترین آثار رایت است. این موزه با طراحی منحصربه‌فردی که شامل یک ساختار مارپیچی است، کاملاً از دیگر موزه‌های سنتی متفاوت است. رایت در این اثر سعی کرد فضایی ایجاد کند که بازدیدکنندگان بتوانند به‌صورت پیوسته و بدون نیاز به حرکت رفت و برگشتی، آثار هنری را مشاهده کنند.
این موزه که در سال 1959 افتتاح شد، نمونه‌ای از نوآوری و دیدگاه خاص رایت در طراحی فضاهای عمومی است. به‌علاوه، این بنا امروزه به‌عنوان یکی از نمادهای شهر نیویورک و یکی از شاخص‌ترین موزه‌های جهان شناخته می‌شود.
خانه روبی (Robie House)
خانه روبی در شیکاگو، یکی از معروف‌ترین نمونه‌های “خانه‌های دشت” فرانک لوید رایت است. این خانه که در سال 1910 ساخته شد، با خطوط افقی بلند، طاق‌های سقفی و پنجره‌های بلند، به‌طور کامل با محیط اطراف خود در تعامل قرار دارد.
خانه روبی با استفاده از آجرهای سرخ و مصالح طبیعی دیگر، نشان‌دهنده تلاش رایت برای ایجاد یک فضای خانگی دلپذیر و هماهنگ با طبیعت است. این ساختمان، از همان ابتدا مورد تحسین معماران قرار گرفت و به عنوان نمونه‌ای از معماری ارگانیک و نوآوری در طراحی خانه‌های مسکونی شناخته شد.
خانه‌های تالیسین (Taliesin and Taliesin West)
تالیسین (در ویسکانسین) و تالیسین وست (در آریزونا)، دو خانه و کارگاه طراحی رایت هستند که او در این مکان‌ها زندگی و کار کرد و به آموزش شاگردانش پرداخت. این دو مجموعه با استفاده از مصالح بومی و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با محیط طبیعی خود هماهنگی داشته باشند.
تالیسین وست، به‌ویژه به دلیل قرارگیری در صحرای آریزونا و طراحی با استفاده از سنگ‌های محلی و چوب، نمونه‌ای از معماری ارگانیک است. این بناها، به عنوان مراکز آموزشی نیز استفاده می‌شدند و رایت در آنها تلاش کرد تا اصول معماری ارگانیک را به نسل‌های بعدی منتقل کند.
تأثیرات و میراث فرانک لوید رایت
فرانک لوید رایت یکی از معمارانی است که تأثیر زیادی بر معماری مدرن گذاشته است. او با به‌کارگیری سبک‌های نوین و ابداع اصولی همچون معماری ارگانیک، نگاه تازه‌ای به طراحی و ساخت ساختمان‌ها ارائه کرد. بسیاری از معماران و طراحان از جمله افرادی مانند ریچارد نویترا و لویی کان از آثار و ایده‌های او الهام گرفتند.
به‌علاوه، آثار رایت تأثیرات زیادی بر طراحی داخلی و فضای زندگی انسان‌ها نیز گذاشت. او معتقد بود که فضاهای داخلی باید به شکلی طراحی شوند که افراد در آنها احساس راحتی و تعلق داشته باشند. این نگرش رایت بر طراحی داخلی امروزه نیز در بسیاری از پروژه‌های معماری به کار گرفته می‌شود.
جوایز و افتخارات
در طول زندگی حرفه‌ای خود، رایت جوایز و افتخارات زیادی دریافت کرد. به‌علاوه، برخی از آثار او از جمله خانه آبشار و موزه گوگنهایم، به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند. این افتخارات نشان‌دهنده اهمیت و تأثیرات فراوان رایت در دنیای معماری است.
۱- رایت قبل از اینکه ۲۰ ساله شود و در حالی که هنوز فارق التحصیل نشده بود، به شیکاگو سفر کرد تا به رویای خود که یک معمار موفق شدن بود، جامعه عمل بپوشاند.
۲- شغل اول او در دفتر “جوزف لیمن سیلزبی” بود، معماری که طراح کلیسایی بود که عموی رایت در آن موعظه می کرد.
۳- مدت کوتاهی پس از کار با سیلزبی، رایت دفتر او را برای شاگردی در دفتر ” آدلر و سالیوان” ترک کرد. اولین ساختمانی که رایت در این دفتر روی آن کار کرد، “ساختمان آدیتوریوم” بود که برای او نه تنها در دفتر محل کارش بلکه در سراسر کشور نیز شهرت و معروفیت به همراه آورد.
۴- در سن ۲۲ سالگی، رایت تصمیم گرفت زمینی در “اوک پارک” خریداری کند و خانه ای بسازد تا با همسر اولش، کاترین، در آن زندگی کند. برای پرداخت پول آن، رایت کاری کرد که سالیوان قرارداد ۵ ساله ای با او امضا کند و ۵۰۰۰ دلار به او بپردازد.
۵- بین فرانک لوید رایت و لوئیس سالیوان، رابطه ی شاگرد-استادی نزدیکی برقرار شد که در سال ۱۸۹۳ شکسته شد. سالیوان متوجه شد که رایت در خفا مشغول کار بر روی پروژه های شخصی است و او را اخراج کرد.
۶- وینسلو، که یک سازنده تزئینات ساختمان بود، و کارهای او در ساختمان های سالیوان به کار برده شده بود، از رایت جوان خواست تا برای او یکی از خانه های “Prairie” اش را طراحی کند. خانه وینسلو اولین مورد در سری خانه هایی بود که معرف سبک ارگانیک رایت بود. این خانه ها دارای ارتباط قوی با محیط طبیعی خود بودند و راه پله و شومینه در قلب خانه قرار می گرفت.
۷- رایت معمولا از خانه های مشتری ها به عنوان آزمایشگاه استفاده می کرد، و در آن ها سبک هایی مانند “English Tutor” که از هنر و صنایع دستی اسکاتلندی گرفته شده بود، یا هندسه میانی از معابد یوکاتان استفاده می کرد.
۸- در سال ۱۸۹۳، “دنیل برنهام”از استودیو معروف ” Burnham & Root ” به رایت پیشنهاد مشارکت در شرکتش را داد. برنهام به رایت پیشنهاد داد ۳ سال در پاریس آموزش ببیند که در آنجا می توانست با همسر و شش فرزندش زندگی کند و دو سال هم در رم معماری کلاسیک را بیاموزد اما رایت این پیشنهاد را نپذیرفت.
۹- در سن ۴۰ سالگی، فرانک لوید رایت سبک جدیدی را در معماری داخلی به وجود آورد، و به اتاق‌های زیر شیروانی مخروبه و زیرزمین های مرطوب پایان داد.
۱۰- ژاپن یک مقصد تکراری برای رایت بود و رایت در آنجا به خرید و فروش مجلات ژاپنی مشغول بود و مشکلات مالی که به طور مداوم آنها را تحت تأثیر قرار داد، را از این طریق حل می کرد.
۱۱- یکی از علایق رایت این بود که با اتوموبیل زردش که یک ” Stoddard Dayton ” بود و او از ابتدا خودش آن را سر هم کرده بود، وقت بگذراند.
۱۲- در آغاز قرن، مجلات محبوب شروع به انتشار خانه های رایت کردند و یک ناشر آلمانی علاقه مند به کار کامل او شد. روزنامه های شیکاگو نیز علاقه مند به زندگی خصوصی او شدند، و اخبار بحث برانگیز در مورد روابط خصوصی او منتشر می کردند.
۱۳- رایت ساختمان تالیسین را در دامنه کوه های روستایی طراحی و بنا کرد تا با معشوقه اش زندگی کند. بسیاری از بهترین معماران قرن بیستم از رایت تقلید کردند.
۱۴- در حالی که او درگیر ساخت تالیسین بود، دو پروژه بزرگ دیگر نیز بر عهده او بود: ” Midway Gardens ” و هتل امپریال در توکیو.
۱۵- هفت نفر شامل کارآموزان، دانشجویان، دو فرزند رایت و معشوقه اش در سال ۱۹۱۴ طی یک آتش سوزی که عمدا توسط کارگر آن ها در خانه تالیسین اتفاق افتاد از دنیا رفتند.
۱۶- بنای “مینیاتور” در پاسادنا، کالیفرنیا اولین بنا از چهار خانه ای بود که رایت می خواست با سیستم “بلوک های نساجی” بسازد. این روش، تکنیکی آزمایشی بود که در آن از بلوک های بتنی که با الگوهای هندسی طراحی شده بودند، استفاده می شد.
۱۷- تالیسین دوبار دیگر سوزانده شد و از آنجا که رایت پول کافی برای بازسازی آن نداشت، گروهی از مشتریان سابق وی برای پرداخت بدهی های او با هم مشارکت کردند. برای اینکه تالیسین از لحاظ اقتصادی قابل اجرا باشد، این گروه برنامه ای طراحی کردند که در آن دانشجویان شهریه ای پرداخت می کردند تا بتوانند در این بنا یاد بگیرند و شیوه زندگی فرانک لوید رایت را تجربه کنند.
۱۸- رایت در آریزونا، خانه تالیسین غربی را ساخت که در آن با همسر سومش “اولیوانا لازوویک” که اهل مونته نگرو بود زندگی کرد.
۱۹- خانه آبشاری توسط والدین “ادگار کافمن”، مورخ جوانی که در تالیسین زندگی می کرد، سفارش داده شد.
۲۰-“هربرت جیکوب”، یک روزنامه نگار جوان، به رایت سفارش ساخت خانه ای کوچک را داد. این خانه آنقدر میان معماران جوان معروف شد که مالک آن از افرادی که به دیدن خانه می آمدندف هزینه دریافت می کرد.
۲۱- در طول جنگ جهانی دوم، زمانی که ساخت بسیاری از خانه ها متوقف شد، رایت شروع به طراحی خانه های ” Usonian ” کرد. این خانه ها واحدهای ارزان قیمتی بودند که مفهوم معماری داخلی را در آمریکا متحول کرد.
۲۲- رایت سال های پایانی عمرش را در سوئیتی در هتل پلازا در نیویورک گذراند که از آنجا ساخت و ساز گوگنهام را تحت نظر داشت.
۲۳- وی خانه ای برای مرلین مونرو و آرتور میلر طراحی کرد.
۲۴-در سن ۸۰ سالگی، او بیانیه ای به نفع افقی بودن منتشر کرد و عمودی بودن را متهم به ایجاد سرگیجه کرد.
۲۵-در سن ۹۰ سالگی، او به بغداد سفر کرد تا با پادشاه عراق ملاقات کند. پادشاه عراق یک پروژه شهری را به وی سفارش داده بود که به دلیل قتل سلطان هیچگاه انجام نشد.
۲۶-در اواخر زندگی، او زمانش را با سخنرانی های نیشدار وقف انتقال دانش خود به نسل جوان کرد. در یکی از آخرین گفتگوهایش، به لوئیس سالیوان و انقلاب معماری که بوجود آورده بود، ادای احترام کرد.
