سنگ تراورتن چه نوع سنگی است؟
سنگ تراورتن یکی از پرمصرف ترین سنگ‌های ساختمانی در صنعت ساخت و ساز است این سنگ از دسته سنگ‌های آهکی متخلخل می‌باشد. سنگ تراورتن از ته‌نشین شدن رسوبات آب داغ و یا سرد در غارها به وجود آمده و درصد بالایی از ترکیبات آن شامل: کلسیم، استالاکتیت و استاگمتیت می‌باشند. سنگ تراورتن بیشتر در رنگ‌های قرمز، لیمویی، زرد، قهوه ای، خاکستری، سیاه و سفید یافت می‌شود و به صورت اتفاقی دارای رگه و یا بدون رگه می‌باشند.
عوامل تاثیر گذار بر رنگ و طرح سنگ تراورتن
ترکیبات موجود دراین سنگ همچون آهن، کلسیم و دیگر ناخالصی‌ها از عوامل تاثیرگذار بر روی شکل گیری رنگ و طرح سنگ‌های تراورتن است و هر اندازه عناصر محلول در آب این منابع کمتر باشد، رنگ سنگ روشن‌تر خواهد شد. مقاومت خوب، زیبایی و صیقل پذیری عالی و دیگر مزایای سنگ تراورتن موجب شده تا استفاده ازاین سنگ در نماهای ساختمانی بسیار متداول شود.
سنگ تراورتن دارای حفره‌های در سطح خود است که وجود همین حفره‌ها باعث ایجاد خاصیت‌های مانند عایق صوتی و حرارتی بالا در این سنگ‌ها و همچنین افزایش استحکام در هنگام نصب سنگ تراورتن می‌شود. دلیل این استحکام نفوذ سیمان به داخل حفره‌ها می‌باشد که چسبندگی سنگ را به دیواره افزایش می‌دهد. منشاء شکل گیری حفرات در سنگ تراورتن، فضای اشغال شده توسط گازهای موجود در آب‌های گرم است که منبع رسوب گذاری می‌باشد به همین دلیل مانع از ایجاد یک سنگ فشرده می‌شوند.
مشخصات سنگ تراورتن | سنگ تراورتن قرمز آذرشهر
بیشتر بخوانید: مراحل تولید تایل های سنگ تراورتن از معدن تا به خانه شما
معایب سنگ تراورتن
از معایب سنگ تراورتن می توان به مقاومت پایین در برابر سرما و عدم یکنواخت بودن رنگ و طرح آن اشاره کرد. در وضعیت خیس بودن سنگ تراورتن و همچنین زمانی که دمای محیط به دمای انجماد برسد، این سنگ فورا خرد می‌شود و به همین دلیل در زمان نگهداری طولانی مدت کوپ‌های تراورتن در هوای سرد، باید آن‌ها را کاملا بپوشانند.
جذب آب نسبتا بالا از دیگر معایب سنگ تراورتن است. البته این نقص هم با رزین کردن سنگ در حین فراوری و پولیش تا حدودی کمتر شده است. همچنین استفاده از رزین در سطح سنگ باعث دیرتر کثیف شدن تراورتن می شود. کیفیت ساب و رزین استفاده شده در زمان فراوری سنگ تراورتن تاثیر قابل توجهی در حفظ ماندگاری و زیبایی آن دارد. در طراحی نمای ساختمان به سبک نمای رومی برای تمام یا بخش زیادی از نما از سنگ تراورتن استفاده می‌کنند.
در طی سالهای اخیر بخاطر افزایش تقاضا سرانه تولید انواع سنگ تراورتن کشورمان افزایش یافته است. البته در سالهای قبل از 1381 این نوع سنگ ساختمانی به عنوان یک سنگ ارزان قیمت شناخته می‌شد و در بازارهای داخلی زیاد مورد توجه قرار نمی‌گرفت. تا اینکه با ورد رزین به بازار و جایگزین شدن رزین بهجای استفاده از بتونه و سیمان برای پر کردن تخلخل‌های سطحی این سنگ، در نتیجه استفاده از سنگ تراورتن مورد استقبال قرار گرفت. همچنین زیبایی منحصر بفرد همراه با قیمت مناسب آن موجب افزایش فروش این سنگ در بازار شد.
مشخصات تراورتن | سنگ تراورتن تکاب
بافت سنگ تراورتن
تراورتن‌ها ســنگ‌هاي آهكي ســخت و متخلخل و غالباً سفيدی هســتند كه از کربنات کلسیم ( CaCO3 ) تشکیل شده‌اند و حاصل رســوب گذارى، به ويژه توســط چشــمه هاى آبگــرم و يا رودخانه‌ها هستند. تراورتن يك سنگ سخت و نيمه بلورى است كه اغلب به علت وجود تركيبات آهن يــا برخى نا خالصى‌هاى ديگــر به رنگ‌هاى متفاوت و زيبا و بافت نوارى شكل ديده مي‌شوند. تراورتن‌ها معمولاً کمتر به صورت سنگ دانه درشت تشكيل می‌شوند و ازنظر منشأ و تركيب شيميايى با اســتلاكتيت و استلاگميت (نهشــته اي درون غارها) مشــابه هســتند، اما تراورتن‌ها در مقایسه با آن‌ها پوليش بهترى دارنــد. گاهى توفا يا سنگ آهك ســبک (Tufa آهكهاي با تخلخل زياد و حفرات بزرگ می باشد)، قشــر آهكى يا كلوخه آهكى، مرمــر اونيكس (باباقورى) يا اونيكس مكزيكى هم رديف تراورتن بــه كار می‌روند. به علت ســختي، تراكم و بلوريــن بودن ازگذشــته تا به امــروز به عنوان سنگ‌هاى تزيينى، دكوراســيون و توليدات ســنگ ساختمانى به كار رفته و حتي به عنوان آهك براى بهبود بخشــيدن به خاك در كشاورزى نيز مورد استفاده قرار می‌گيرند. تراورتن‌ها جديدترين سنگ‌هايي هستند كه در سطح زمين تشكيل شــده‌اند و به دوران چهارم زمين شناسي يعني كواترنر تعلق دارند.
مشخصات ظاهری تراورتن
شــفافيت
سنگ تراورتن بطور کلی یک سنگ غیر شفاف است اما آن را به صورت ورقه‌های نازک برش بدهند، گاهی اوقات نیمه شفاف می‌شود.
جلا يا انعكاس نور از ســطح ســنگ
سنگ تراورتن كدر تا مرواريدى و گاهي شيشه اى است.
قدرت واكنش
سنگ تراورتن دراسيد كلريدريك HCl رقيق حل مي‌شود .
معایب سنگ تراورتن | مشخصات سنگ تراورتن
ســختى(در مقيــاس مــوس)
سختی سنگ تراورتن بيــن 3 تــا 4 اســت، ســختي تمــام كاني‌هــاي پوســته زميــن در اشــل مــوس Mohs از (1) نرم تريــن تــا (10) ســخت ترين مشــخص شــده اســت.
رنگ پودر سنگ
رنگ پودر اغلب سنگ‌های تراورتن سفید رنگ است.
رنگ
سنگ تراورتن برحسب ارتفاع، مواد معدنی و ناخالصی‌های موجود در آن، دمای آب و هوا و.. در رنگ‌های متنوعی دیده می‌شوند. طیف رنگی تراورتن‌ها شامل بی رنگ، سفید، قهوه ای، بژ، گردویی و… می‌باشد. البته این نکته را مد نظر داشته باشید که هیچ دو قطعه از سنگ تراورتن، شکل ظاهری کاملا مشابهی ندارند. فقط امکان دارد رنگ‌های آن‌ها به یکدیگر متمایل باشد و یا طیفی از یک رنگ خاص را شامل شوند.
چگالى يا وزن مخصوص
چگالی سنگ تراورتن 71/2 گرم بر سانتيمتر مكعب است.
گراويتی ويژه
گراوریتی سنگ تراورتن 68/1 گرم بر سانتيمتر مكعب.
نقطه اشتعال
سنگ تراورتن دردماي 31 درجه ســانتيگراد (89 درجه فارنهايت) تابان و يا شعله ور مي‌شود.
قابليت انحلال
سنگ تراورتن در آب، در دماي 20 درجه ســانتيگراد (68 درجه فارنهايت) نامحلول اما در حلال‌هاى آلــى مانند هيدروكربن‌هاى بنزن و هيدروكربن‌هاى كلرينه، اســتن، فتالات ها، متانول، اتانول كاملاً محلول است.
بیشتر بخوانید: 12 ویژگی درباره سنگ تراورتن
انواع سنگ ميزبان تراورتن
تراورتن‌ها اغلب در نواحی که دارای سنگ آهک زیاد و آب‌های زیرزمینی که حاوی کربنات کلسیم است ایجاد می‌شوند. اغلب مناطق میزبان این سنگ‌ها دارای چشمه‌های آبگرم است. چند مورد از سنگ‌های میزبان تراورتن در زیر آمده است.
- سنگ‌های کربناته در زیر سطح زمین
- لایه ها و توده‌هایی سیلیسی
- رسوبات دریاچه ای
- رگه‌های آهکی به فرم اونیکس مکزیکی
معایب سنگ تراورتن | مشخصات سنگ تراورتن
بیشتر بخوانید: تراورتن ابیانه
فرم نهشته هاى تراورتن
آهك هايي كه در اطراف چشمه‌ها رسوب مي‌كنند به صورت تپه‌هاى مخروطى، پهنه‌هاى نسبتاً هموار(شــيت) و پركننده حوضه‌ها و لايه‌هاى گسترده بوده كــه گاهی اوقات رنگ و بافت‌هاى متفاوتى را نشان مى‌دهند كه احتمالاً مناطق تغذيه كننده آن‌ها گسله‌ها و برش‌ها هستند. تراورتن‌هاى با منشا آب‌هاى جوى داراى تغيير رژيم آبدهى فصلى هستند و عناصر محلول درآنها مانند Mg ،Fe ،Al موجب تركيب متفاوت نهشته‌هاي آهكي مى‌شوند و لايه هايى از آهك با ضخامت و رنگ‌هاى مختلف را تشكيل مى‌دهند.
تراورتن‌ها از رسوب گذاری ترکیبات آهکی در حوضچه‌های کم عمق و راکد تشکیل می‌شوند. آب‌های که در جریان هستند تراورتن‌های با حفرات بیشتر و گاهی بزرگتر را ایجاد می‌کنند که این حفرات ناشی از سرعت ته نشینی است. افزايش تبخير، وجود موانــع مثل گياهان آبزى در مسير سرعت باد و تلاطم آب نيز در فرايند ته نشينى رسوبات كربنات كلسيم (تراورتن) موثرند (1983 Etal and Scholle) افزايش در تحرك آب مثل تلاطم يا جارى شدن موجب مى شود تا گازهاى Co2 سريعتر خارج شده و رسوب گذارى نيز سريعتر شود .
بیشتر زمين شناسان، تراورتن را يك سنگ آهكي شيميايي مي‌دانند كه معمولا ًتركيب آن از كلسيت بوده و دراطراف چشمه‌هاي آب گرم تشكيل مي‌شوند. مطالعات اخير نشان داده است مجموعه‌هاي میكروبي كه در آب‌هاي زيرزميني وجود دارند نيز دررسوب گذاري كلسيت (كاني اصلي تشكيل دهنده آهك) براي تشكيل آهكهاي تراورتن دخالت دارند. بنابراين نوعي تراورتن با منشا بيوشيميايي تشكيل مي‌شود. بعضی از محققین باور دارند که تراورتن‌ها حاصل رسوب گذاری سطحی چشمه‌های آبگرم و آب سرد و همچنین رسوب گذاری در غارها هستند. در حالت کلی اینگونه نهشته‌های آهکی به صورت تپه‌های کوچک، شیت‌ها (پهنه‌های نسبتا هموار) و تراس‌های آهکی است و همچنین امکان دارد دریاچه‌های کم عمق و دره‌ها را هم پرکنند.
سنگ تراورتن و مشخصات آن
سنگ تراورتن بخاطر داشتن طیف وسیعی از رنگ‌های تیره تا روش و انواع و اقسام نقش‌ها، دارای خاصیتی بی نظیر در بین انواع سنگ‌های ساختمانی است. از خواص بی نظیر این سنگ می‌توان به لایه لایه بودن آن اشاره کرد که بخاطر همین خاصیت قابلیت برش در دو جهت را دارد. تراورتن بی‌موج محکم تر از نوع موجدار آن است چرا که خطوط یا همان موج‌های روی سطح سنگ محل ضعف آن است و دیده شده که تراورتن‌ها معمولا از محل همین خطوط می‌شکنند. از دیگر مشخصات این سنگ این است که قابلیت فراوری با انواع روش‌ها را دارد.
چرا سنگ تراورتن بخریم؟
سنگ تراورتن در سطح خود دارای خلل و فرج‌های است که باعث شده بتوان این سنگ را برای نما در ارتفاعات بالا نیز نصب کرد چراکه میزان چسبندگی آن بسیار بالا است. برای نصب سایر سنگ‌های ساختمانی باید حتما از پلاک و اسکوپ استفاده کرد این درحالی است که برای نصب تراورتن نیازی به استفاده از این ابزارها نیست. بنابراین خرید سنگ تراورتن برای استفاده در بخش‌های مختلف ساختمان‌ها، پیشنهاد می‌شود.